Ajurweda – matka medycyny
Medycyna jako nauka społeczna rozwijała się przez tysiące lat. Każda kultura wnosiła swój wkład w jej rozwój, przede wszystkim wzbogacając ją o rozmaite metody leczenia. Medycyna alopatyczna, bedąca dziś synonymem medycyny nowoczesnej, ma swoje korzenie w kulturze greckiej. Ówcześni promineci wiedzy jak Hipokrates i Galen, byli zarówno naukowo myślącymi, klinicznie aktywnymi lekarzami jak i filozofami. Filozofia i medycyna były w tamtych czasach niczym dwie strony jednego medalu. Praktyk czy nauczyciel medycyny musiał znać również fizjologię człowieka, aby jak najskuteczniej współdziałać przy leczeniu chorób.
Wraz z rozwojem dyscyplin naukowo – przyrodniczych, jak fizyka, chemia i biologia, nastapił w ostatnich wiekach rozdział medycyny i filozofii, ponieważ sposoby myślenia w tych dwóch dziedzinach całkowicie się od siebie różniły. Europejska nowoczesna medycyna rozwineła się na bazie eksperymentalnej, przede wszystkim jako nauka somatyczna. Wiele metod leczenia, których nie można było uzasadnić w sposób kliniczno – eksperymentalny, medycyna akademicka początkowo odrzuciła jako nieprzydatne. Doprowadziło to do przesadnego podkreślania procesów somatyczno-fizjologicznych stanowiących odbicie patologicznych aspektów lub objawów choroby. Zakrojone na szeroką skalę gruntowne badania, zwłaszcza w oparciu o eksperementy, wykonywane na zwierzętach, zaowocowały wieloma nowymi metodami leczniczymi i setkami medykamentów farmaceutycznych służących leczeniu schorzeń ludzkich. Umożliwiły one przede wszystkim skuteczne zwalczanie ostrych chorób infekcyjnych oraz chirurgiczne usuwanie tych schorzeń, które takiej interwencji się poddawały.
Natomiast szanse wyleczenia wielu chorób przewlekłych i psychosomatycznych, mimo dynamicznego rozwoju nowoczesnej medycyny, pozostały nikłe. W tej dziedzinie nadal panuje niezadowalająca sytuacja, a pacjenci w trakcie kuracji metodami współczesnej medycyny doznają więcej szkód w wyniku niekorzystnych działań ubocznych stosowanych długo leków niż wskutek pierwotnej choroby.
Ajurweda rozwineła się w ciagu tysięcy lat jako całościowy system medyczny. Naukowy poziom Ajurwedy jako sztuki uzdrawania był w okresie lat 1500 p.n.e. – 500 p.n.e. zaskakująco wysoki. Podział nauk medycznych na określone działy odpowiada mniej więcej stanowi medycyna sprzed stu lat. W przeciwieństwie do medycyny współczesnej, która rozwineła przede wszystkim koncepcję terapeutyczną, Ajurweda skupia na trzech poziomach podstawowych ludzkich potrzeb. Zgodnie ze swą definicją Ajurweda jako wiedza lub nauka o życiu ma na celu:
- Zachowanie zdrowia
- Uświadomienie pochodzenia życia
- Systematyczne działania prowadzace do zdiagnozowania i leczenia chorych ludzi w zgodzie ze sztuką uzdrawiania
Koncepcja teorii tridoszy, zakładająca istnienie trzech podstawowych typów konstytucyjnych: wata, pitta i kapha, została w ciagu tysięcy lat wypróbowana klinicznie i potwierdzona rezultatami diagnostycznymi. Ów podział jest o tyle uzasadniony, że Ajurweda traktuje ludzki organizm przede wszystkim jako całość, a dopiero w drugiej kolejności ocenia go na podstawie organów i układów.
Ajurweda to uniwersalna wiedza o życiu. Jej pochodzenie jest ściśle zwązane z powstawanie kultury ludzkości. Termin Ajurweda składa się z dwóch sanskryckich słów: ayus = życie i veda = wiedza. Ajurwedy nigdy nie traktowano jako wiedzy tajemnej. Korzenie jej nieortodoksyjnej filozofii, zawierajacej także elementy ateizmu, sięgają matriarchalnej nauki tantrycznej – dlatego używamy tu formy żeńskiej słowa Ajurweda, zgodnie z jej starohinduskim pojmowaniem. Filozofia ta nadała Ajurwedzie elastyczność i sprawiła że w przeszłości możliwe było jej włączanie w kulturę mieszkańców Tybetu, Chin, Grecji a także krajów arabskich, dzięki czemu Ajurweda mogła się rozpowszechniać na całej ziemi jako „Matka Medycyny”.
Życie (ayu) to połączenie (samyoga) ciała, zmysłów i reinkarnującej się duszy. Ajurweda to najświętsza nauka o życiu, przynosząca korzyści ludziom zarówno na tym świecie, jak i świecie istniejącym poza naszym. Czaraka Samhita, Sutrasthana, I.42 – 34
Ajurweda, podobnie jak joga, wraz z którą się kształtowała, nieustannie się rozwija, co sprawia, że jest użyteczna dla wszystkich ludzi i w każdym okresie. Ajurweda to jeden z najbardziej niezwykłych holistycznych systemów leczniczych na świecie. Uwzględnia wszystkie aspekty zdrowia i dobrego samopoczucia – fizyczny, emocjonalny, umysłowy i duchowy. Obejmuje wszelkie metody leczenia: od diety, ziołolecznictwa, ćwiczeń fizycznych i zaleceń dotyczących stylu życia po praktykę jogi i medytacji. Dzięki swojemu wyjatkowemu pojmowaniu indywidualnej konstytucji Ajurweda daje każdemu człowiekowi w każdej kulturze wiedzę pozwalającą żyć w harmonii zarówno z naturą, jak i z wyższym Ja. Jej głębokie zrozumienie praw natury zapewnia wszystkim istotom optymalne zdrowie i możliwość rozwoju.